Ukazał się pierwszy tom monografii Scodra!
27 04 2021
Bardzo nam miło poinformować, że już ukazał się drukiem I tom monografii o badaniach naszego Ośrodka w Scodra (Szkodra).
Shkodra/Shkodër leży w pobliżu największego jeziora na Bałkanach, jeziora Shkodër, w północnej Albanii, blisko granicy z Czarnogórą, gdzie adriatycka równina przybrzeżna staje się węższa. Na stromym wzgórzu wznoszącym się w widłach rzek Buna i Drin leżą ruiny twierdzy Rozafa. To odizolowane miejsce, chronione z trzech stron przez rzeki, było zajmowane od epoki brązu. Od początku było przeznaczone do bycia regionalnym centrum, czerpiącym zyski z żyznych równin u jego podnóża i pobliskiego jeziora z obfitymi rybami, które również otwierało drogę w głąb lądu.
Dostrzegając potencjał gospodarczy i obronny tego miejsca, Ilirowie założyli tu swój drugi ośrodek władzy, pierwszy znajdował się w oddalonym o 85 km na północ Rhizon. Rzymski historyk Liwiusz w swoim Ab urbe condita opisał Shkodrę, znaną pod łacińską nazwą Scodra, jako munitissima (“bardzo obronną”) i difficilis aditu (“trudno dostępną”). Powierzchnia szczytu, 3,5 hektara, odpowiada powierzchni ateńskiego akropolu. Kiedy Agron rządził Ilirią w III wieku p.n.e., w szczytowym okresie rozwoju królestwa, uczynił Scodrę siedzibą swojego dworu. W 168 r. p.n.e., ostatni król Ilirów, Genthius, poddał się Rzymowi po bitwie pod Scodrą.
W czasach Republiki Rzymskiej miasto było ważnym ośrodkiem handlowym i komunikacyjnym, a w czasach Cesarstwa stało się oppidum civium Romanorum, osiągając najwyższy status kolonii. Administracyjnie należało początkowo do prowincji Illyricum, później zostało włączone do prowincji Dalmacja, a jeszcze później stało się stolicą prowincji Praevalitana, utworzonej w wyniku reorganizacji Cesarstwa Rzymskiego przez Dioklecjana.
W czasach średniowiecza wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk, na przemian potęg europejskich i Osmanów, pozostawiając po sobie dziedzictwo jeszcze bardziej złożone pod względem kulturowym i etnicznym niż jest to regułą na Bałkanach. Program badań archeologicznych i wykopalisk prowadzony od 2011 roku przez albańsko-polski zespół z Instytutu Archeologii w Tiranie i Ośrodek Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego zaowocował wieloma fascynującymi odkryciami w mieście i jego okolicach.
Niniejszy tom, pierwszy z serii, prezentuje ważny zbiór danych z sektorów stanowiska, w których zakończono badania i przebadano znaleziska archeologiczne. Wykopaliska w Szkodrze i na stanowiskach leżących w okolicy starożytnego miasta są w toku. Po ich zakończeniu zostaną one zaprezentowane w kolejnych tomach tej serii.